Kompostownie osadów i odpadów

im000079a

Fot: Kompostownia odpadów z Zakładu Unifreeze w Miesiączkowie

Powstawanie odpadów jest nierozerwalnie związane z aktywnością gospodarczą i bytową człowieka. Od kilku lat ochrona przed odpadami staje się jedną z najważniejszych dziedzin ochrony środowiska. Ustawa o odpadach wprowadza określone zasady postępowania z odpadami, najważniejsze to:

  • zapobieganie powstawaniu odpadów,
  • zapewnienie bezpiecznego dla środowiska wykorzystania odpadów jeśli nie można zapobiec ich powstaniu,
  • zapewnienie zgodnego z zasadami ochrony środowiska postępowania z odpadami jeśli ich wykorzystanie jest ograniczone lub niemożliwe.

Istnieje obecnie tendencja do wykorzystywania odpadów. Najprostszy do tej pory sposób postępowania, a w zasadzie unieszkodliwiania odpadów poprzez ich składowanie staje się nieracjonalny z punktu widzenia ochrony środowiska. Należy się spodziewać stałego wzrostu stawek opłat za deponowanie odpadów na wysypiskach. W wielu krajach Unii Europejskiej jest to już nieopłacalne. Tendencje te dotyczą w znacznym stopniu odpadów o wysokiej zawartości materii organicznej.

Pośród metod wykorzystania odpadów pochodzenia organicznego na uwagę zasługuje kompostowanie. W przeważającej większości kompost produkuje się z organicznych materiałów odpadowych, często z dodatkiem zdyskwalifikowanych produktów nieorganicznych, gospodarczej i bytowej działalności człowieka. Wytwarzany jest w warunkach tlenowych, względnie w warunkach przemiennych beztlenowo-tlenowych w oparciu o naturalne reakcje biochemiczne. Reakcje te, zachodzą zazwyczaj w środowisku glebowym, jednak coraz częściej i na masową skalę organizuje się ich przebieg w sztucznie wytworzonych, sterowanych warunkach.

Wśród potencjalnych zasobów surowcowych służących do wytwarzania kompostu, znajdują się odpady z gospodarstw rolnych, masy roślinne z terenów zurbanizowanych i niezurbanizowanych, wyselekcjonowane frakcje odpadów bytowo-gospodarczych, osady z biologicznego oczyszczania ścieków, odpady przetwórstwa rolno-spożywczego, odpady przemysłu celulozowo-papierniczego, oraz wiele innych. Kompostowanie prowadzi do osiągnięcia dwóch zasadniczych celów :

  • unieszkodliwienia odpadów, które zawierają łatwo rozkładalne substancje organiczne oraz drobnoustroje chorobotwórcze i przekształcenie ich w materiał stabilny nieuciążliwy dla środowiska, bezpieczny pod względem sanitarno-higienicznym, łatwy do magazynowania, transportu i składowania,
  • produkcję wysokowartościowego nawozu organicznego – kompostu.

Najbardziej efektywnymi sposobami kompostowania są technologie komorowe przy zastosowaniu bioreaktorów lub kompostowni kontenerowych, umożliwiające pełne sterowanie warunkami procesowymi. Kompostowanie komorowe jest jednak procesem drogim inwestycyjnie. Dużo tańszym, jest kompostowanie w pryzmach.